Met de beëdiging van Kabinet Schoof I komt het hoofdstuk Rutte dan echt ten einde. We staan aan de vooravond van een nieuw politiek tijdperk. Het tijdperk waar de PVV van Geert Wilders aan de touwtjes trekt en waarin normaal wordt gemaakt wat niet normaal is. Het is het tijdperk van Minder, Minder, Minder. Van Tuig Van De Richel en van Mijn Tweet Klopt. Extreem gedachtengoed, salonfähig gemaakt door de keurige politici van NSC en VVD. In de campagne werd ons goed bestuur beloofd. We zitten nu opgescheept met een populistische poppenkast. Dinsdag 2 juli 2024 zal de geschiedenisboeken ingaan als de dag waarop het radicaal-rechtse circus een vaste standplaats vond in Den Haag. Komt dat zien! Komt dat zien! Er staan clowns op het bordes.
Ja, de PVV is in november 2023 de grootste geworden. Ja, de partij heeft nu 37 zetels in de Tweede Kamer. Ja, we moeten de verkiezingsuitslag respecteren. Ja, dat is democratie. En tóch hadden NSC en VVD de deur voor Wilders dicht moeten houden. Juist om de democratie te beschermen. Al sinds de oprichting van de PVV in 2006 bepaalt Wilders de koers. Als enig lid van de partij voert hij een onemanshow op waarbij hij stelselmatig minderheden discrimineert, de vrije pers aanvalt en de rechtsstaat ondermijnt. Hij is in 2020 vervolgd voor groepsbelediging. Het is een illusie om te denken dat hij ineens gaat veranderen. De heer Milders bestaat niet. De ijskast is ontdooid. NSC en VVD hadden vriendelijk moeten bedanken voor de samenwerking. Met een extreme partij als de PVV vorm je geen kabinet. Ook niet na heel lang twijfelen.
Lang heb ik gehoopt dat er bij NSC of VVD iemand wakker zou worden uit deze koortsdroom en dat diegene zou durven opstaan tegen de samenwerking met Wilders. Dat de onderhandelingen zouden worden gestaakt en de formatie zou klappen. In het landsbelang. Inmiddels is deze hoop vervlogen. Wilders kan vanuit zijn comfortabele positie als partijleider in de Tweede Kamer ongestoord haatdragende tweetjes de wereld insturen. Deze week nog twitterde hij giftige teksten over de islam en de slavernijherdenking in Amsterdam. Niemand gaf een krimp. Het maakt de partijen blijkbaar niet uit hoe extreem de PVV zich gedraagt. Zelfs toen beoogd minister Faber van de PVV haar woorden over de racistische omvolkingstheorie niet expliciet terugnam, trok niemand van NSC of VVD een keiharde lijn. Ze stonden erbij en keken ernaar.
En nu is er dus een nieuw kabinet. Dan verwacht je dat daar ministers op posten komen te zitten die hun vak verstaan. Professionals verstand hebben van zaken en weten waar ze over praten. We krijgen echter een circus van bewindspersonen die volledig ongeschikt zijn voor hun functie. Het is zo bizar dat je het zelf niet kan bedenken. Zo is de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp (Reinette Klever, PVV) tegen ontwikkelingshulp. De minister van Economische Zaken (Dirk Beljaarts, ook PVV) is zelf verwikkeld in een faillissementszaak en de staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu (Chris Jansen, uiteraard ook PVV) gelooft niet dat de mens klimaatverandering veroorzaakt. Meer clownesk wordt het niet. Ik ben benieuwd hoe stalmeester Schoof hier leiding aan gaat geven.
'Laten we eerst maar eens kijken hoe de partijen het gaan doen'. Het is een veel gehoord argument van de stemmers op partijen in de coalitie. Er zit helaas niets anders op. Ik heb goede hoop dat dit gedwongen huwelijk vroeg of laat toch zal stranden. Mocht dit kabinet toch de volledige rit uitzitten, dan is er een belangrijke rol weggelegd voor de oppositie, de pers en verschillende belangenorganisaties. Het is aan hen om voor rechtsstaat te vechten. Om scherp te zijn op voorstellen en plannen, kritische vragen te durven stellen en op te komen voor belangen van minderheden. Dat moeten wij eigenlijk allemaal doen. Als samenleving. We kunnen niet achterover leunen en wachtend toekijken hoe vluchtelingen worden ontmenselijkt. Hoe transgenderpersonen worden weggezet als ziekelijk of hoe moslims worden behandeld als tweederangs burgers. We moeten opkomen voor onze verworven vrijheden - juist voor die van minderheden - en deze koesteren en beschermen. Vrijheid is, ook in Nederland, nooit vanzelfsprekend.
Ik word geregeld uitgemaakt voor deuger. Alsof dat een slechte zaak is. Mijn linkse tranen zouden zoet smaken bij de radicaal-rechtse stemmer. Ik moet mijn borst maar nat maken voor wat gaat komen. 'Wen er maar aan!' wordt er dan gezegd. En precies dat zal ik nooit doen. Wennen aan radicaal-rechts gedachtengoed. Normaal maken wat abnormaal is. Ik zal nooit wennen aan haat en onverdraagzaamheid tegenover minderheden. Sterker nog, ik zal altijd voor hun rechten opkomen. Ook als dat soms conflicteert met wie ik ben en waar ik voor sta.
De oplettende lezer heeft vast opgemerkt dat ik met geen woord heb gerept over de vierde partij in het olijke coalitiekwartet. Dat komt omdat de verwachtingen van BBB nooit hoog zijn geweest. Van meet af aan was duidelijk dat van der Plas had plaatsgenomen in de bijrijdersstoel van Wilders. En daar zit ze nog altijd erg comfortabel. Haar woorden zijn minder hard dan die van Wilders. En de toon is vriendelijker. Van der Plas hoor je niet praten over een 'kopvoddentaks' of een 'asieltsunami', maar ze vindt het geen probleem om asielzoekers uit te zetten naar Rwanda. Het is een soort Xenos-populisme: stijlloos, maar veel mensen nemen er toch genoegen mee.
Er komt een nieuw kabinet. Op 2 juli 2024 staat het op het bordes. Het is niet mijn kabinet.